In de Patroonteken Academy tekenen we basispatronen waarvan eerst een proefmodel wordt gemaakt, voordat we verder gaan met het intekenen van de design details. Op basis van het proefmodel worden nog eventuele pasvormaanpassingen uitgevoerd waarna je een basis hebt voor het tekeneb/maken van je hele garderobe. Voor het proefmodel wordt vaak pitjeskatoen of oude lakens gebruikt, of andere goedkope stof, maar realiseer je wel dat een goed passend proefmodel zijn gewicht in goud waard is. Reden te meer om deze stap dus niet over te slaan! Een goed passend basispatroon/proefmodel zorgt ervoor dat jij vol vertrouwen de schaar in je (duurdere) stof kunt zetten. Je weet immers dat het kledingstuk dat je gaat maken, op jouw lijf geschreven/afgepast is.
Maar hoe maak je een proefmodel dat je ook makkelijk aan kunt passen als dat nodig is? De eerste stap is het overnemen van alle lijnen en markeringen van je (zelfgetekende) patroon op pitjeskatoen met behulp van kopieerpapier en een radeerwieltje. Daarna knip je de patroondelen uit en stik je de patroonlijnen op de stof m.b.v. je naaimachine. Op deze manier kun je bij het afpassen eenvoudig zien hoeveel cm je erbij of er af haalt als je dingen wijzigt. Past je proefmodel? Dan gebruik je het als voorbeeld voor de wijzigingen die je aan je basispatroon gaat uitvoeren zodat je een goed passend basispatroon hebt dat je keer op keer kunt blijven gebruiken.
Het maken en aanpassen van een proefmodel kost tijd maar helpt je bij het maken van een goed passend kledingstuk. Je kunt de pasvorm van je patroon beoordelen zonder dat je meteen in (duurdere) stof gaat knippen. Het zorgt er ook voor dat je de stof waarvan je het kledingstuk gaat maken niet onnodig belast door naden te stikken en die vervolgens weer uit te halen. Al met al redenen om wat tijd te investeren in een goed passend proefmodel.
Voorbereiding
Voordat je de stiklijnen van je zelfgetekende patroon overneemt op pitjeskatoen, zul je de stof toch eerst moeten voorbewerken. Bij pitjeskatoen is wassen niet nodig maar het is wel handig als je de stof eerst strijkt/stoomt zodat de krimp er uit is en plooien en rimpels verdwenen zijn. Niets zo vervelend als dat je je proefmodel strijkt en dat daarna blijkt dat je stof daardoor gekrompen is en je proefmodel niet meer goed past. Leg/speld de randen van de stof op elkaar zodat je zeker weet dat de stof recht van draad ligt.
Overnemen van de patroonlijnen
Neem de patroonlijnen over op de stof met behulp van kopieerpapier en een raderwieltje. Neem alle informatie over: recht van draadlijnen, mouwinzetpunten, coupenaden, taillepunten etc. Dit kun je doen door het kopieerpapier dubbel te vouwen tussen de stof en dan het patroon over te nemen maar ik vind deze methode vaak niet nauwkeurig genoeg.

- Dus hieronder volgt mijn manier…Speld de patroondelen op het pitjeskatoen, waarbij je goed oplet dat je patroondeel recht van draad ligt. Leg de patroondelen niet te dicht op elkaar want je knipt elk deel uit met een forse naadtoeslag. Deze hoef je niet nauwkeurig op te meten maar zorg er voor dat de naadtoeslag minimaal 2,5 cm breed is. Bij de halslijn, onderkant patroon en onderkant mouwen voeg ik vaak nog meer naadtoeslag toe zodat deze eenvoudig langer kunnen worden gemaakt.
- Leg de patroondelen (die nog op het pitjeskatoen gespeld zijn) op een vel kopieerpapier (gekleurde kant boven). Neem alle lijnen over met je radeerwieltje (denk aan recht van draadlijnen en inzetpunten etc) zodat alles zichtbaar wordt op de onderste laag pitjeskatoen.
- Haal het patroondeel van de stof af en leg het opzij. Speld de stof weer op elkaar vast zodat je weer twee lagen hebt en keer de stof om. De kant met alle overgenomen lijnen ligt nu boven. Leg de niet gemarkeerde kant weer op het vel kopieerpapier (gekleurde kant boven) en neem alle lijnen nogmaals over. Je loopt met het radeerwieltje dus eigenlijk alle lijnen nog een keer na, zodat de lijnen ook op de onderste laag stof komen te staan.
- Controleer of alle lijnen zijn overgenomen.

Door alle lijnen op deze manier over te nemen, weet je zeker dat de lijnen goed op je stof staan zonder dat de stof is verschoven tijdens het markeren. Het kost wel iets meer tijd, want ja, je moet elk patroondeel twee keer overnemen (ipv 2 tegelijkertijd) maar je weet wel zeker dat elke lijn goed op je stof staat. En dat is ook wat waard.
Stik de patroonlijnen
De patroonlijnen die je hebt overgenomen zijn maar aan 1 kant van de stof zichtbaar, vaak de binnenkant. Dat is niet handig bij het afpassen van je proefmodel omdat belangrijke informatie dan verstopt is aan de binnenkant van je kledingstuk. De lijnen moeten dus op allebei de stofkanten zichtbaar worden gemaakt. Dit doe je door ze door te stikken met je naaimachine.

- Gebruik een kleur garen die goed opvalt bij de stof die je gebruikt. Stel je naaimachine in op een lange steeklengte (hoe langer, hoe beter). Dit werkt lekker snel en … als je wat uit moet halen, dan gaat dat veel makkelijker dan bij een kleine steek.
- Stik alle lijnen die je op de gekopieerd hebt. Elke lijn staat op zichzelf en heeft een duidelijk begin en einde. Laat de lijnen elkaar kruisen bij de hoeken, naai geen hoeken. Neem ook de coupenaden en in zetpunten op deze manier over.
- Als laatste zet je op elk patroondeel wat het is (heel handig als je veel verschillende patroondelen hebt), de naam van de persoon voor wie het proefmodel is, de gebruikte pasvormklasse en een pijl die aangeeft wat de bovenkant van het patroondeel is.
Het in elkaar zetten van het proefmodel
Je kunt het proefmodel nu in elkaar stikken op je naaimachine. Gebruik hier een afwijkende kleur voor, zodat je weet welke draad je moet uithalen als er iets niet goed past. Let er goed op dat je het begin en einde van iedere naad goed afhecht, want soms trekken en plukken we nogal aan een proefmodel en niets is vervelender dan dat je naad dan loslaat.
Je kunt het proefmodel echter ook in elkaar spelden. Niet door op de klassieke manier te spelden maar door de spelden aan de buitenkant van de stof te zetten.
- Leg de patroondelen die je op elkaar wilt spelden met de goede kanten naar boven op je werktafel. Je ziet nu meteen de reden voor het doorstikken van de patroonlijnen, ze zijn goedzichtbaar aan beide zijden van de stof.
- Vouw bij een patroondeel de naadtoeslag naar binnen en speld vervolgens de patroonlijnen op elkaar. Dit doe je aan de buitenkant van de stof en door de spelden schuin door de stof te steken. De spelden zittend dus aan de buitenkant van de stof! Gebruik zoveel spelden als jij nodig vindt maar ben zeker niet te zuinig met spelden. Het is niet de bedoeling dat de stof ergens open gaat staan. Zet er dan gewoon nog een extra speld bij.
- Het is handig om bij schoudernaden en zijnaden na te denken over de richting van de speld. Speld je omhoog of richting hals, dan heb je kans dat je jezelf prikt bij het passen van je proefmodel.


Je proefmodel is nu klaar om gepast te worden. En als je dingen wilt aanpassen in je proefmodel, dan kan dat eenvoudig door of de gestikte naad los te halen en opnieuw in te spelden of door de naad opnieuw te spelden. En ook nu zie je voordeel van de gestikte patroondelen: je weet meteen hoeveel cm je erbij doet of er juist afhaalt zodat je papieren patroon makkelijk aan is te passen.
In de Patroonteken Academy leer je patroontekenen wanneer het jou uitkomt. Geen vaste lestijden, geen vaste begin data van de cursussen. Je leert patroontekenen waar (op de camping of thuis aan de keukentafel) en wanneer het jou uitkomt( na je nachtdienst om 11 uur 's avonds of juist in de weekenden en/of vakanties).
Wil je eerst ervaren hoe het is om online les te krijgen en hoe de Patroonteken Academy precies werkt? Vraag dan de gratis proefles aan (en leer meteen een halve of hele cirkelrok tekenen op jouw eigen maten).
Waar kan je pitjes katoen kopen? En hoeveel meter is dan nodig voor de proef patronen?
Hoi Ineke,
Pitjeskatoen kan je op veel plaatsen kopen, denk aan de markt of je plaatselijke stoffenwinkel. Het is ook online te koop bijvoorbeeld bij Textielstad. En hoeveel je nodig hebt, is afhankelijk van het kledingstuk dat je gaat maken. Zo heeft een proefmodel voor een jas met roverskraag en tweedelige mouwen wat meer stof nodig dan een top met korte mouwen. Ik heb zelf een rol van 20 meter voor een mooie prijs gekocht en maak daar al mijn proefmodellen van.
Dag Renee,
Ik ben al wat jaren aan het naaien, maar heb de focus op herenbroeken met een gulp die gesloten wordt door knopen. Diverse tekenboeken in bezit en de tekeningen die ik maak lijken heel wat.
Inmiddels ben ik goed in thuis in het maken van gulpen echter de basis is goed meten én dat uitzetten op tekening maar de proefmodellen zien er allemaal niet uit. Ik heb een buik en platte billen.
Ik wil heel graag leren om broeken voor mijzelf te kunnen tekenen en passend te maken, zonder alle ballast van blouses, jassen en jurken….Kan dat ook?
Hallo Joop,
Ik heb je een mailtje gestuurd met de mogelijkheden. Ben benieuwd naar je antwoord.
Met vriendelijke groet,
Renee
Is dit antwoord niet beschikbaar voor iedereen?
Hallo , graag wik een proefles ontvangen.
Hallo Yvonne,
Volgens mij is het al gelukt! Maar anders kun je een proefles aanvragen door op de homepage van de Patroonteken Academy op de rode balk te klikken en daar je gratis proefles aan te vragen. Succes!